ΧΡΥΣΟ ΚΑΛΥΜΜΑ, ΤΟ

Κωδικός Τεκμηρίου
0000029877

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΥΣΟ ΚΑΛΥΜΜΑ, ΤΟ

Χρονολογία Παραγωγής
1992

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Οι προσπάθειες φυγάδευσης του ελληνικού χρυσού από τη χώρα, πριν από την εισβολή των Γερμανών το 1941. Η περιπέτεια μεταφοράς του σε διάφορα κράτη και η ασφαλής επιστροφή του στη χώρα μετά την απελευθέρωση.

Περιγραφή Περιεχομένου
Το χρονικό της μεταφοράς χρυσού και άλλων πολύτιμων αντικειμένων από την Ελλάδα σε χώρες του εξωτερικού, πριν από τη γερμανική εισβολή στη χώρα το 1941. Η Ελλάδα υπήρξε η μόνη χώρα που κατάφερε να φυγαδεύσει τα διαθέσιμά της σε χρυσό στο εξωτερικό για να διαφύγουν τη γερμανική αρπαγή. Χρυσές λίρες, πλάκες χρυσού και κοσμήματα που φυλάσσονταν στα θησαυροφυλάκια της Τράπεζας της Ελλάδος στην Αθήνα μεταφέρθηκαν αρχικά στην Κρήτη και από εκεί μέσω Σούδας στην Αλεξάνδρεια για να καταλήξουν στην Πρετόρια, στην Κεντρική Τράπεζα της Νότιας Αφρικής. Εκεί παρέμεινε ο ελληνικός χρυσός μέχρι την ασφαλή επιστροφή του στην Ελλάδα το 1944. Το χρονικό αυτό βασίζεται σε στοιχεία που είχε συγκεντρώσει ο συγγραφέας ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ, καθώς και ο υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ, ο οποίος μαζί με δύο άλλους συναδέλφους του είχε πάρει μέρος στην αποστολή της διάσωσης του θησαυρού, ενώ μαινόταν ο πόλεμος. Κατά την αφήγηση των γεγονότων παρεμβάλλεται πλούσιο κινηματογραφικό και έντυπο αρχειακό υλικό.

Ανάλυση Περιεχομένου
00:00:05:00 Σήμα εκπομπής. 00:00:09:00 Ασπρόμαυρα πλάνα σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων, τα οποία αναφέρονται στη γενική επιστράτευση, με αφορμή τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, και πλάνα με διανομείς Τύπου. Παράλληλα, εικόνες Γερμανών στρατιωτών. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μεταφορά των αποθεμάτων χρυσού της ΕΛΛΑΔΑΣ στο εξωτερικό, πριν από την εισβολή των Γερμανών και εξηγεί πώς κατάφεραν οι ελληνικές δυνάμεις να φυγαδεύσουν τα πολύτιμα αντικείμενα. 00:00:56:00 Ασπρόμαυρα πλάνα Γερμανών επιδρομέων. Ο αφηγητής αναφέρεται σε στοιχεία που είχαν συγκεντρωθεί από τον συγγραφέα ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ και από τον υπάλληλο της Τράπεζας της Ελλάδος ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ και αφορούν στη μυστική αποστολή της διάσωσης του θησαυρού. 00:01:18:00 Τίτλοι έναρξης. 00:02:15:00 Πλάνα από τοπία και ζώα, διαφημιστικό σποτ της εταιρείας South African Airways. 00:02:50:00 Πλάνο στο έργο του ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ «Χρονικόν της Τραπέζης της Ελλάδος». Ο αφηγητής ΑΛΕΞΗΣ ΚΩΣΤΑΛΑΣ αναφέρει απόσπασμα από κείμενο του συγγραφέα που αφορά τις θηριωδίες και τον επεκτατισμό των Γερμανών. 00:03:14:00 Χάρτης της ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αυτοκτονία του πρωθυπουργού ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Γ. ΚΟΡΙΖΗ στις 18 Απριλίου 1941 και στην ορκωμοσία στις 21 Απριλίου του ίδιου χρόνου ως πρωθυπουργού του πρώην Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ. 00:03:35:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ αναφέρεται στη θητεία του πατέρα του, ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ, ως υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΕΜΕΡΤΖΗ (1935-1936) και στις αλλαγές στη Διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος, στην οποία υπηρετούσε ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ ως υποδιοικητής. Παράλληλα προβάλλονται πλάνα από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, την Τράπεζα της Ελλάδος και πορτρέτο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ. 00:04:45:00 Εσωτερικά πλάνα από το θησαυροφυλάκιο της Τραπέζης της Ελλάδος, ο αφηγητής μιλά για την αναχώρηση του Βασιλιά και της Κυβέρνησης από την ΑΘΗΝΑ, καθώς και της Διοίκησης της Τράπεζας εκτός των τμημάτων της χώρας που θα καταλάμβανε ο εχθρός, όπου θα ήταν και η έδρα της ελληνικής κυβέρνησης. 00:05:05:00 Σκίτσο του κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδος και φωτογραφίες από μέλη της Διοίκησης. 00:05:16:00 Πίνακας του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΥ και του υποδιοικητή ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην απόφασή τους για μεταφορά των αποθεμάτων χρυσού της Τράπεζας στην ΚΡΗΤΗ. 00:05:39:00 Εσωτερικά και εξωτερικά πλάνα του κεντρικού κτιρίου της Τραπέζης της Ελλάδος. Επίσης προβάλλονται εικόνες από νομίσματα και πλάκες χρυσού. Παράλληλα ακούγεται ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ, Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Τραπεζών Ελλάδος, να μιλά για τη συγκέντρωση αποθεμάτων χρυσού. 00:06:51:00 Πλάνο με τον Γενικό Γραμματέα της Ένωσης Τραπεζών Ελλάδος, ΑΝΤΩΝΗ ΖΗΤΡΙΔΗ, να μιλά για τα αποθέματα και για τη δυνατότητα εισαγωγών. Πλάνα από διατηρητέα κτήρια της ΑΘΗΝΑΣ. Αναφέρεται στο γεγονός ότι η οικονομία άντεξε με την αρωγή της ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ, αλλά και με την αυτοσυγκράτηση των Ελλήνων. Παράλληλα προβάλλονται πλάνα από την κοινωνική ζωή της ΕΥΡΩΠΗΣ τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο που εξιστορεί ο αφηγητής. 00:08:46:00 Στο πλάνο προβάλλεται η «Έκθεσις του διοικητού κου Γ. Α. Μαντζαβίνου», όπου αφηγείται στον ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ το χρονικό της μετακίνησης της Διοίκησης της Τραπέζης της Ελλάδος και την περιπέτεια της διάσωσης του Χρυσού Καλύμματος. Ο αφηγητής αναφέρεται σε απόσπασμα της «Εκθέσεως» σχετικά με τη μέριμνα διαφύλαξης του αποθέματος. 00:09:07:00 Φωτογραφίες από θησαυροφυλάκιο της Τραπέζης της Ελλάδος. Ο αφηγητής αναφέρεται στα μέτρα που ελήφθησαν για τη μεταφορά του χρυσού. 00:09:20:00 Πλάνο από το λιμάνι του ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ και από την Τράπεζα της πόλης, που προκρίθηκε ως έδρα για την εκεί μεταφορά του χρυσού. Ο αφηγητής αναφέρει την προπαρασκευαστική εργασία για την ασφαλή μεταφορά του χρυσού και τα αντιτορπιλικά που τέθηκαν στη διάθεσή τους για τη μεταφορά του αποθέματος στο ΗΡΑΚΛΕΙΟ στις αρχές Φεβρουαρίου 1941. 00:10:02:00 Στο πλάνο η υφυπουργός Εξωτερικών ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ αναφέρεται στη μυστική αποστολή της μεταφοράς του χρυσού και στο ιστορικό αρχείο του πατέρα της τότε πρωθυπουργό ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ. Παράλληλα, προβάλλονται πλάνα από την έκδοση του Ιστορικού Αρχείου του ΕΜ. ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ (1941-1944). 00:10:46:00 Πολεμικό πλοίο. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από τις διηγήσεις του τότε πρωθυπουργού ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ, που αναφέρεται στην αναχώρηση των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος με ατμόπλοιο, την 22η Απριλίου 1941, συνοδευόμενοι από τους ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗ, ΜΙΝΩ ΛΕΒΗ. 00:11:00:00 Εσωτερικά πλάνα από το ατμόπλοιο. Ο αφηγητής συνεχίζει να διαβάζει απόσπασμα από το ιστορικό αρχείο του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ. Μιλά για τη βύθιση του ατμόπλοιου από τους Γερμανούς όπου οι υπάλληλοι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην ΑΘΗΝΑ και να φύγουν με άλλο πλοίο. 00:11:25:00 Πίνακες και σκίτσα με το αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα», ενώ ακούγεται από τον αφηγητή μαρτυρία που κατέγραψε ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ στο ημερολόγιό του. Αναφέρεται στον τρόπο επιβίβασης και αναχώρησης των υπαλλήλων της Διοίκησης της Τραπέζης της Ελλάδος με το συγκεκριμένο πλοίο. 00:11:49:00 Πλάνα από το συγκεκριμένο πλοίο. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, όπου περιγράφει το ταξίδι των υπαλλήλων της Διοίκησης της Τραπέζης της Ελλάδος. 00:12:31:00 Πλάνο πλοίου στον ναύσταθμο της Σούδας. Η αφηγήτρια συνεχίζει να διαβάζει απόσπασμα όπου περιγράφει την πορεία της διαδρομής. 00:12:41:00 Εξωτερικό πλάνο από το υποκατάστημα της Τραπέζης της Ελλάδος στα ΧΑΝΙΑ. Αναφορά του αφηγητή στην εγκατάσταση των υπαλλήλων στο υποκατάστημα της Τράπεζας των Χανίων. Στη συνέχεια αναφορά στην επιδρομή των γερμανικών βομβαρδιστικών στα ΧΑΝΙΑ. 00:13:38:00 Ασπρόμαυρο βίντεο από γερμανικά βομβαρδιστικά και αναφορά του αφηγητή σε απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΚΟΣΜΙΔΗ, όπου γίνεται λόγος για την τελευταία χρηματοαποστολή στην ΚΡΗΤΗ, λίγο πριν μπουν στην ΑΘΗΝΑ οι Γερμανοί. 00:13:49:00 Ο Θ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, μέλος της μυστικής αποστολής, αναφέρεται σε γεγονός που αφορά στη μεταφορά φορτίου των Ανακτόρων και της Τραπέζης της Ελλάδος και στα άτομα που μερίμνησαν προκειμένου να πραγματοποιηθεί αυτή. Εξωτερικά πλάνα από το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος και εσωτερικά από το θησαυροφυλάκιό της. 00:15:04:00 Πλάνο σε ημερολόγιο. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα που αφορά διηγήσεις των υπαλλήλων της Διοίκησης μετά την εγκατάστασή τους στα ΧΑΝΙΑ την 25η Απριλίου του 1941. 00:15:41:00 Πλάνα από την πόλη του ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ. Αναφέρει την αναχώρηση των ΛΑΖΑΡΙΔΗ και ΛΕΒΗ την 7η Μαΐου του 1941 από την ΑΘΗΝΑ για το ΗΡΑΚΛΕΙΟ και από εκεί για την ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, με σκοπό τη μεταφορά του χρυσού. 00:16:02:00 Πλάνα από το λιμάνι των ΧΑΝΙΩΝ και το εκεί υποκατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από τις καταγεγραμμένες μνήμες του ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ σχετικά με τη μεταφορά του χρυσού καλύμματος. Αναφέρεται στην απόφαση του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ και της Διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος να μεταφερθεί για λόγους ασφάλειας ο χρυσός στη ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, λίγες ημέρες πριν καταληφθεί το νησί από τους Γερμανούς. 00:16:48:00 Προβάλλονται φωτογραφίες του υποκαταστήματος της Τράπεζας. Ο αφηγητής συνεχίζει να αναφέρει την πορεία της διαδρομής του μακρινού ταξιδιού και δίνει πληροφορίες για το πλοίο και το πλήρωμά του. 00:17:02:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ μιλά για τους τρεις υπαλλήλους (ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗ, ΜΙΝΩ ΛΕΒΗ) και τη συμμετοχή τους στη μεταφορά του χρυσού προς την ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ. Εμβόλιμη φωτογραφία των ΚΟΣΜΙΔΗ, ΛΑΖΑΡΙΔΗ και ΛΕΒΗ. 00:17:30:00 Εξωτερικά πλάνα από υποκατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος. Στη συνέχεια πλάνο με τον ΑΝΤΩΝΗ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟ να μιλά για την προσωπικότητα των ΚΟΣΜΙΔΗ, ΛΑΖΑΡΙΔΗ και ΛΕΒΗ. 00:18:29:00 Η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ αναφέρεται στη συνεργασία του πατέρα της ΕΜΜΕΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ με τον ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗ. 00:18:47:00 Πλάνα από το λιμάνι των ΧΑΝΙΩΝ. Ο αφηγητής αναφέρεται στον ρόλο του Άγγλου Ναυάρχου και στην απόφασή του να διαθέσει το αντιτορπιλικό «Διδώ» για τη μεταφορά του χρυσού (φωτογραφία του πλοίου). 00:19:17:00 Ασπρόμαυρα πλάνα από γερμανικά αεροπλάνα. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα στο οποίο περιγράφονται οι ενέργειες που έγιναν με τη βοήθεια των Άγγλων ναυτών, προκειμένου να μεταφερθεί ο χρυσός με ασφάλεια. 00:20:16:00 Εξωτερικό πλάνο σε είσοδο αυλής όπου εμφανίζεται ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ. Ο ίδιος αναφέρει ότι ο Βασιλιάς ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β’ και ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΣ με την ακολουθία τους φιλοξενήθηκαν στο σπίτι του θείου του. Παράλληλα προβάλλονται πλάνα από την αυλή του σπιτιού. 00:20:51:00 Στην οθόνη ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ μιλά για την κατάληψη της ΚΡΗΤΗΣ από τους Γερμανούς και την εγκατάλειψη του σπιτιού από τη βασιλική και πρωθυπουργική ακολουθία. Παράλληλα ασπρόμαυρο βίντεο με αλεξιπτωτιστές. 00:21:26:00 Πλάνα από τοπία και χωριά στα ΧΑΝΙΑ. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από τις αφηγήσεις του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ στον ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, στο οποίο αναφέρεται ο χωρισμός της Διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος για λόγους ασφαλείας και η αναχώρησή τους για την ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ. 00:22:16:00 Πλάνο στο πλοίο «Αλεξάνδρεια», που είναι αγκυροβολημένο στο λιμάνι της πόλης. Εκεί έφτασαν ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ και οι υπόλοιποι υπάλληλοι της Διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος. 00:22:36:00 Εξωτερικά πλάνα της Εθνικής Τράπεζας της Αιγύπτου, όπου αποθηκεύτηκε ο χρυσός προσωρινά, σύμφωνα με τη μαρτυρία του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ, έτσι όπως την διηγήθηκε στον ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ. 00:22:56:00 Πλάνα από λιμάνι και την πόλη της ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από μαρτυρία που καταγράφει ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ στο ημερολόγιό του. Αναφέρεται στην άφιξη του Βασιλιά ΓΕΩΡΓΙΟΥ Β’ και του πρωθυπουργού ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ στην πόλη της ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ, στα τέλη Μαΐου του 1941, για να συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον των κατακτητών. Τέλος, μιλάει για την υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι σύμμαχοι και οι αιγυπτιακές Αρχές. Μιλά και για την ουδετερότητα που επιθυμούσε να τηρήσει η αιγυπτιακή πλευρά. 00:24:15:00 Πλάνα από το λιμάνι και την πόλη της ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ-των ημερών 23 Μαΐου 1941 και 4 Ιουνίου 1941-, στο οποίο εξιστορεί τα γεγονότα μετά την εγκατάστασή τους στην πόλη της ΑΙΓΥΠΤΟΥ. 00:25:52:00 Πλάνο με τη ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ. Εξηγεί τους λόγους που ώθησαν τον αιγυπτιακό λαό να στραφεί εναντίον των Ελλήνων. 00:26:25:00 Πλάνα από την παραλία της ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, το οποίο αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν για τη μεταφορά του χρυσού από την ΑΙΓΥΠΤΟ: η Εθνική Τράπεζα της Αιγύπτου αρνείτο σθεναρά να δώσει άδεια για εξαγωγή του από τη χώρα που φιλοξενείτο. 00:27:08:00 Πανοραμικό πλάνο της πόλης, που κλείνει με δύο πυραμίδες. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ στο οποίο καταγράφεται η εγκατάσταση της έδρας της ελληνικής κυβέρνησης στο ΚΑΪΡΟ (από το ΛΟΝΔΙΝΟ). Η στάση της ΑΙΓΥΠΤΟΥ απέναντι στους Έλληνες άλλαξε δραματικά, προσφέροντας φιλοξενία στους εκεί νεοεγκαταστηθέντες Έλληνες. 00:28:13:00 Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ. Αναφέρεται στην αναχώρηση του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗ για ΣΟΥΕΖ, την 15η Ιουνίου 1941, ως συνοδό του χρυσού, με τελικό προορισμό τον νοτιοαφρικανικό λιμένα ΝΤΕΡΜΠΑΝ. 00:28:59:00 Πλάνα από το ΚΑΪΡΟ. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ για την 19η Ιουνίου 1941, ημέρα άφιξής τους στο ΚΑΪΡΟ. 00:30:18:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ μιλά για το ΚΑΪΡΟ όπου συγκεντρώνονταν τα επιτελεία των συμμαχικών δυνάμεων. 00:30:41:00 Πλάνο σε τζαμί και πλάνα από αγορά του ΚΑΪΡΟΥ. Ακούγεται ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ ο οποίος παρουσιάζεται και σε πρώτο πλάνο μιλά για την πορεία που ακολούθησε ο χρυσός, μέχρι να φτάσει στο ΝΤΕΡΜΠΑΝ. 00:31:26:00 Πρόσοψη του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού του ΝΤΕΡΜΠΑΝ. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, που αναφέρεται στην ειδική αμαξοστοιχία που τέθηκε στη διάθεση της ελληνικής αποστολής, προκειμένου για τη μεταφορά του χρυσού. 00:31:41:00 Πλάνα από την πόλη και κτήρια του ΝΤΕΡΜΠΑΝ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο ανέκδοτο ημερολόγιο του Ιταλού αιχμαλώτου VITTORIO GIACCHETI, ο οποίος κατέγραψε την περιπέτειά του από την εποχή του πολέμου. Εμβόλιμη φωτογραφία του Ιταλού αιχμαλώτου, ο οποίος έκανε το ίδιο δρομολόγιο με τον ελληνικό χρυσό μέχρι το ΝΤΕΡΜΠΑΝ. 00:32:04:00 Πλάνα σε αγάλματα και μνημεία. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ανέκδοτο ημερολόγιο του VITTORIO GIACCHETI, στο οποίο περιγράφει τα γεγονότα μέχρι την άφιξή τους στο ΝΤΕΡΜΠΑΝ. 00:33:00:00 Πλάνο στο κτήριο ΖΟΝΤΕΡ ΓΟΝΤΕΡ της ΠΡΕΤΟΡΙΑΣ. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του VITTORIO GIACCHETI, το οποίο αναφέρεται στην άφιξή του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. 00:33:28:00 Πλάνο στη θάλασσα. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ στις 11 Ιουνίου 1941, που αναφέρεται στην παραμονή τους στο ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ, στην ποιότητα και στη συσκευασία του χρυσού. Παράλληλα, προβάλλονται πλάνα από περίχωρα του ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ. 00:34:23:00 Πλάνα από τα περίχωρα του ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ και τα παλιά χρυσωρυχεία. 00:35:19:00 Εργάτες στην εταιρεία μετατροπής χρυσού Rand Refinery Company στο ΤΖΕΡΝΙΣΤΟΝ της ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, που αναφέρεται στη 19η και 20ή Ιουλίου 1941. Αναφέρεται η παράδοση του χρυσού στην Rand Refinery Company και η μετατροπή του σε πλάκες διεθνών προδιαγραφών. 00:36:34:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ μιλά για τον ρατσισμό στο ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ της ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ, όπως τον είδε με την άφιξή του εκεί σε πού τρυφερή ηλικία. Παράλληλα προβάλλονται πλάνα της συγκεκριμένης πόλης. 00:37:43:00 Πλάνα από το ΚΕΗΠ ΤΑΟΥΝ ενώ ακούγεται η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ, η οποία παρουσιάζεται και σε πρώτο πλάνο να μιλά για τη διαμονή των Ελλήνων στην ΑΦΡΙΚΗ και εξηγεί με ποιο τρόπο μάθαιναν τις κινήσεις τους οι γερμανικές υπηρεσίες. 00:38:37:00 Πλάνα εξωτερικά και εσωτερικά από τον ιερό ναό ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ και ΕΛΕΝΗΣ της Χριστιανικής Κοινότητας στο ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ. Εκεί παρακολούθησαν τη λειτουργία ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ με τον ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗ. Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΚΟΣΜΙΔΗ, στο οποίο αναφέρει τις ανησυχίες τους για την κατάσταση που επικρατούσε στην ΕΛΛΑΔΑ. 00:39:26:00 Ασπρόμαυρα πλάνα από κίνηση σε δρόμο στην κατοχική ΑΘΗΝΑ. 00:39:33:00 Ασπρόμαυρες φωτογραφίες από συσσίτιο και από εκδηλώσεις στην ΑΘΗΝΑ. Παράλληλα, η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα από το ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ, που αναφέρεται στην ανησυχία και στην ελπίδα τους για τη λήξη του καταστροφικού πολέμου. 00:39:46:00 Ασπρόμαυρο βίντεο από γερμανικά οχήματα στην ΑΘΗΝΑ και στρατιώτες, ενώ ακούγεται ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ να αναφέρεται στην εξασθένιση της ΕΛΛΑΔΑΣ από τους τρεις εισβολείς (ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΙΤΑΛΙΑ, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ) που κατέλαβαν τη χώρα. 00:40:16:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ επισημαίνει τις οικονομικές, κυρίως, συνέπειες του πολέμου που αντιμετώπισαν οι Έλληνες. Παράλληλα, πλάνα Γερμανών. 00:41:11:00 Πλάνα από ξένα χαρτονομίσματα ενώ ακούγεται ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ να αναφέρεται στην έκδοση χαρτονομισμάτων από τους κατακτητές, τα οποία κυκλοφορούσαν στην κατοχική ΕΛΛΑΔΑ. 00:42:07:00 Ο ΘΥΜΙΟΣ ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ μιλά για το πώς κινήθηκε η αγορά στην κατοχική περίοδο. 00:42:17:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ αναφέρεται στις δυσκολίες που προκάλεσαν τα πολλά χαρτονομίσματα που κόβονταν, στην απόσυρση και την αντικατάστασή τους με τη δραχμή. Στη συνέχεια αναφέρεται στις οδυνηρές συνέπειες του πληθυσμού και στον λιμό που έπληξε τη χώρα, καθώς προβάλλονται πλάνα από υποσιτισμένους ανθρώπους. 00:43:25:00 Η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ αναφέρεται στον πατέρα της πρωθυπουργό ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟ και τις προσπάθειές του, προκειμένου να εξαιρεθεί η ΕΛΛΑΔΑ από τον συμμαχικό αποκλεισμό, κάτι που εν τέλει κατάφερε μετά από πολλές ενέργειες ένα χρόνο αργότερα. Παράλληλα, προβάλλονται πλάνα από υποσιτισμένους ανθρώπους της γερμανικής κατοχής. 00:44:23:00 Εργάτες στην εταιρεία μετατροπής χρυσού Rand Refinery Company στο ΤΖΕΡΝΙΣΤΟΝ της ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ, ενώ ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το «Χρονικόν της Τραπέζης της Ελλάδος» του ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ σχετικό με τις ράβδους χρυσού που μεταφέρθηκαν στην ΠΡΕΤΟΡΙΑ για φύλαξη και το κόστος της μεταφοράς στη South Africa Reset Bank (σχετικά πλάνα) και στις καλές συνθήκες παραμονής τους εκεί (αποφυγή πληρωμής ασφαλίστρων). 00:45:28:00 Η South Africa Reset Bank στην ΠΡΕΤΟΡΙΑ, στα υπόγεια της οποίας φυλασσόταν ο ελληνικός χρυσός από την άφιξή του το 1941 μέχρι το 1944, οπότε και απελευθερώθηκε η ΕΛΛΑΔΑ. 00:45:39:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ μιλά για την παραμονή του χρυσού στην ΠΡΕΤΟΡΙΑ έως την απελευθέρωση της ΕΛΛΑΔΑΣ. 00:45:47:00 Ασπρόμαυρο πλάνο από την κοινωνική ζωή στο ΛΟΝΔΙΝΟ. Παράλληλα, ακούγεται ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ να αναφέρεται στον τρόπο που αντιμετώπισε τα έξοδά της η κυβέρνηση όταν εγκαταστάθηκε στο ΛΟΝΔΙΝΟ. 00:46:22:00 Ασπρόμαυρο πλάνο από τους δρόμους της ΑΘΗΝΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται σε απόσπασμα από το «Χρονικόν της Τραπέζης της Ελλάδος» του ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, επισημαίνοντας ότι η ΕΛΛΑΔΑ είναι η μοναδική χώρα που φυγάδευσε τα αποθέματα χρυσού της και διέφυγε τη γερμανική αρπαγή. 00:46:34:00 Ασπρόμαυρο πλάνο σε δρόμους της ΑΘΗΝΑΣ, ενώ ακούγεται ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ να αναφέρεται στις οικονομικές συνέπειες της χώρας κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. 00:46:50:00 Ασπρόμαυρο πλάνο από τη ζωή των πολιτών μετά την Κατοχή. Παράλληλα ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το αρχείο του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ, σχετικό με την ποσότητα του χρυσού, την επιστροφή του στην ΕΛΛΑΔΑ και την αξιοποίησή του από το ελληνικό κράτος. 00:47:17:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ μιλά για την ακριβή ημερομηνία επιστροφής του χρυσού στη χώρα, λόγω της τεταμένης κατάστασης στη χώρα. 00:48:06:00 Ασπρόμαυρη ιστορική φωτογραφία που εικονίζονται «τα μέλη της Ελληνικής κυβέρνησης και οι υπάλληλοι που πραγματοποίησαν την αποστολή πριν αναχωρήσουν από το Κέηπ Τάουν για την Αγγλία». 00:48:16:00 Πλάνο σε χειρόγραφο με τον ονομαστικό κατάλογο των μελών της αποστολής. 00:48:28:00 Τίτλοι τέλους.

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Θεματικοί Όροι
Κατοχή, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, χρυσός, αποθέματα χρυσού, Τράπεζα της Ελλάδος, οικονομία

Αναφορές
ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ, συγγραφέας ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ, γιος Γεωργίου Μαντζαβίνου ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ, υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ, υφυπουργός Εξωτερικών ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΣ, πρωθυπουργός ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΣ, πρώην Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΤΡΙΔΗΣ, Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Τραπεζών Ελλάδος Θ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, υπομοίραρχος ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ, υπάλληλος Τράπεζας της Ελλάδος ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, υπάλληλος Τράπεζας της Ελλάδος ΜΙΝΩΣ ΛΕΒΗΣ, υπάλληλος Τράπεζας της Ελλάδος ΒΙΤΟΡΙΟ ΤΖΑΚΕΤΙ , Ιταλός αιχμάλωτος «ΔΙΔΩ», καταδρομικό «ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ», συγγραφικό έργο ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, τράπεζα

Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΑΦΡΙΚΗ, ΑΙΓΥΠΤΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΑΙΓΥΠΤΟΣ, ΚΑΪΡΟ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΚΡΗΤΗ, ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΧΑΝΙΑ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΚΡΗΤΗ, ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΣΟΥΔΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΝΤΕΡΜΠΑΝ ΑΦΡΙΚΗ, ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΠΡΕΤΟΡΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ ΑΦΡΙΚΗ, ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ, ΚΕΪΠ ΤΑΟΥΝ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ, ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΚΚΑΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Σενάριο: ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΚΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Ιστορική έρευνα: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΕΝΑΡΔΟΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΣΥΡΑΚΟΣ ΔΑΝΑΛΗΣ ΦΩΤΗΣ ΜΗΤΣΙΑΚΗΣ Μοντάζ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΟΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ Ηχοληψία: ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Ηλεκτρολόγος: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ Σχεδιαστήριο: ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΜΑΪΜΩΝΗ Εμφανιστήρια ΕΤ1: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΑΛΛΙΠΟΣ ΑΛΕΚΟΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΛΙΑΚΟΣ Βοηθός Παραγωγής: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΟΥΡΙΚΗΣ Γραμματεία Παραγωγής: ΛΑΜΠΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗ Βοηθός διευθυντή φωτογραφίας: ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΣ Τρυκέζα: ΜΑΡΙΝΟΣ ΚΑΣΣΟΣ Αντλήθηκαν στοιχεία από: Το Αρχείο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ Το «Χρονικόν της Τραπέζης της Ελλάδος» του ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ Το ανέκδοτο ημερολόγιο του ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΟΣΜΙΔΗ Ευχαριστίες: SOUTH AFRICAN AIRWAYS ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ και ΠΡΟΞΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ ΝΙΚΟ ΣΤΑΘΑΚΗ, Διευθυντή Τουρισμού Νότιας Αφρικής Παραγωγή ΕΤ1 Τμήμα Ειδικών Εκπομπών © ΕΤ1 1992

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
00:48:58:18

Φορμά, Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 65

Τελευταία Ενημέρωση
04/11/2009