ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ

Κωδικός Τεκμηρίου
0000004859

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

Χρονολογία Παραγωγής
1982

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
28/12/1982

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΠΟΡΤΡΕΤΑ-ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Περίληψη
Σειρά αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ από το 1982, των ΓΙΩΡΓΟΥ και ΗΡΩΣ ΣΓΟΥΡΑΚΗ, όπου σκιαγραφούνται προσωπικότητες από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό και κοινωνικό χώρο. Η συγκεκριμένη εκπομπή προσεγγίζει την προσωπικότητα και το έργο του νεοέλληνα ποιητή ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ.

Περιγραφή Περιεχομένου
Σ’ αυτό το επεισόδιο της σειράς «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ», ο ποιητής ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του, ως αναπόσπαστο κομμάτι του τόπου καταγωγής του που είναι οι Κροκεές της Σπάρτης. Το βουνό του Ταΰγετου και το πατρικό του σπίτι στο κτήμα Πλούμιτσα αποτελούν σημεία προσωπικής αναφοράς του ποιητή. Αφηγείται τα παιδικά του βιώματα που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευασθησίας του και εξηγούν τη χρήση των θρησκευτικών συμβόλων στο έργο του, ως επιρροών του κοινωνικού του περιβάλλοντος. Διηγείται τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισε ο ίδιος και η οικογένειά του και περιγράφει τα επαγγέλματα που άσκησε για βιοποριστικούς λόγους. Αναφέρεται στις εμπειρίες του από τα χρόνια της γερμανικής Κατοχής και την αντιστασιακή του δράση και αφηγείται τη ζωή του μέχρι και την επιστροφή του στην Ελλάδα μετά την αυτοεξορία του στην Ελβετία και τη Σικελία την περίοδο της Δικτατορίας. Παράλληλα, κάνει αναδρομή στο ποιητικό του έργο και παραθέτει στοιχεία σχετικά με τις δημιουργίες του «Το Ταξίδι του Αρχάγγελου» (1938), «Πλούμιτσα», «Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ» (1954) και «Αποχαιρετισμός στον ελληνικό ήλιο».

Ανάλυση Περιεχομένου
00:00:06:00nΤίτλοι έναρξης.nn00:01:25:00nΠλάνο που κινείται αποκαλύπτοντάς μας τον περιβάλλοντα χώρο και το εξωτερικό του σπιτιού του ποιητή ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ στον ΤΑΫΓΕΤΟ.nn00:01:35:00nΠλάνα στο εσωτερικό του σπιτιού.nn00:01:53:00nΟ ποιητής ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ κάθεται στο γραφείο του και σημειώνει. Ακούγεται ο ίδιος να απαγγέλλει μέρος ποιήματός του. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του νεότερος με φόντο τον ΤΑΫΓΕΤΟ, το αγαπημένο του βουνό.nn00:02:30:00nΑσπρόμαυρη φωτογραφία του ποιητή σε πλάνο ακίνητο και στη διάρκειά του εμφανίζονται τα ονόματα των συντελεστών της εκπομπής.nn00:03:14:00nΟ ποιητής Ν. ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ έξω από το σπίτι που γεννήθηκε.nn00:03:40:00nΕναλλαγή πλάνων που παρουσιάζουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες-πορτρέτα των γονιών, αλλά και του ίδιου του ποιητή σε βρεφική ηλικία.nn00:03:53:00nΤο πλάνο σταδιακά αποκαλύπτει τον ποιητή ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΒΡΕΤΤΑΚΟ να κάθεται στη σκιά ενός αιωνόβιου πλάτανου. Ακουμπά στο τραπέζι που εκεί έχει τοποθετηθεί και διαβάζει ένα λογοτεχνικό κείμενο στο οποίο βιογραφείται.nn00:05:39:00nΠλάνα που εναλλάσσονται με τον Ν. ΒΡΕΤΤΑΚΟ να περπατά γύρω από το πατρικό του σπίτι και να αγναντεύει προς τις ελιές που το περιτριγυρίζουν. Αναφέρεται σε ένα όραμα που είχε με τη μητέρα του.nn00:06:55:00nΤο πλάνο ξεκινά με το σπίτι του ποιητή και στη συνέχεια κινείται προς το μέρος του τη στιγμή που κάθεται στη σκιά ενός αιωνόβιου πλάτανου και διαβάζει ένα λογοτεχνικό κείμενο στο οποίο βιογραφείται.nn00:07:34:00nΑσπρόμαυρη φωτογραφία της οικογένειας του ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ με το πλάνο να εστιάζει στο μικρό ΝΙΚΗΦΟΡΟ. Ακούγεται ο ίδιος να μιλά για τη μετακίνηση της οικογένειάς του, προκειμένου να παρακολουθήσει σχολείο.nn00:07:57:00nΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, ενώ κάθεται στη σκιά του πλάτανου και ακουμπώντας στο τραπέζι που κάνει χρέη γραφείου, μιλά για τα παιδικά του χρόνια και εξηγεί την παρουσία των μορφών από τη θρησκεία μας που εμφανίζονται συχνά στα κείμενά του. Παρεμβάλλονται εικόνες από αγιογραφίες που βρίσκονται στο κοντινό προς το πατρικό του σπίτι εκκλησάκι του Άι-Γιώργη.nn00:10:26:00nΣτο πλάνο ο ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ μπαίνοντας στο εσωτερικό της μικρής εκκλησίας. Σταδιακά παρουσιάζεται το εσωτερικό της και ο φακός εστιάζει στην εικόνα του Άι-Γιώργη.nn00:10:58:00nΟ ποιητής στέκεται στο υψηλότερο σημείο της περιοχής που βρίσκεται κοντά στο σπίτι του. Ο φακός παρακολουθεί τη ματιά του και παρουσιάζει τις ομορφιές του τοπίου μέχρι και τη θάλασσα. Ακούγεται ο ποιητής να περιγράφει τις στιγμές που περνούσε εκεί.nn00:11:42:00nΠλάνο του σπιτιού.nn00:11:54:00nΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, ενώ κάθεται στη σκιά του πλάτανου και ακουμπώντας στο τραπέζι που κάνει χρέη γραφείου, μιλά για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισε η οικογένειά του αλλά και ο ίδιος. Περιγράφει τα επαγγέλματα που αναγκάστηκε να κάνει, για να επιζήσει ο ίδιος αλλά και η οικογένεια που είχε δημιουργήσει. Αναφέρεται στους ανθρώπους που τον βοήθησαν. Μέσα σε αυτό το κλίμα γράφει αρκετά απαισιόδοξα ποιήματα που χαρακτηρίστηκαν «σκοτεινά». Στη συνέχεια, περιγράφει τα έργα του και μιλά αναλυτικά για αυτά και τους συμβολισμούς του, όπως «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ» που εικονίζει τις προθέσεις του. Εξηγεί κάτω από ποιες συνθήκες άρχισε να αντιμετωπίζει τη ζωή αισιόδοξα αλλά και ότι ο Ελληνοαλβανικός πόλεμος και η γερμανική κατοχή λειτούργησαν καταλυτικά για τη νέα του μεταστροφή.nn00:16:02:00nΔιαδοχικά πλάνα φύσης από την περιοχή του ΤΑΫΓΕΤΟΥ που έζησε ο ποιητής. Στη διάρκεια αυτών των πλάνων ακούγεται ο ίδιος να μιλά για τα χρόνια της Κατοχής, αλλά και τη μαγική στιγμή της ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ που είχε την τύχη να ζήσει.nn00:16:52:00nΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, ενώ κάθεται στη σκιά του πλάτανου μιλά για την έναρξη του ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ στην Ελλάδα, εκφράζοντας την άποψη ότι ήταν «προπαρασκευασμένος ή προγραμματισμένος». Παρουσιάζει τα ποιήματα που έγραψε με αυτή την ευκαιρία και διαβάζει απόσπασμα από το ποίημά του «ΠΛΟΥΜΙΤΣΑ». Εξηγεί πως η χρήση της ατομικής βόμβας ήταν για αυτόν καθοριστική στιγμή, αφού καταλάβαινε πως «άρχιζε η ίδια η κατάργηση του ανθρώπου». Στο σημείο αυτό αναφέρεται και παρουσιάζει τους τίτλους των αντιπυρηνικών του ποιημάτων. Στα πλάνο εμφανίζεται το εξώφυλλο του βιβλίου του γράμμα «ΣΤΟΝ ΡΟΜΠΕΡΤ ΟΠΕΝΧΑΪΜΕΡ» από το 1954. Διαβάζει το απόσπασμα-επίκληση από την « ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ» του.nn00:19:49:00nΕναλλαγή πλάνων της φύσης από την περιοχή του ΤΑΫΓΕΤΟΥ που έζησε ο ποιητής.nn00:20:17:00nΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ ενώ κάθεται στη σκιά του πλάτανου μιλά και παρουσιάζει το βιβλίο του που έγραψε το 1949: «ΔΥΟ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ». Αναφέρεται στις κριτικές που πήρε, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε με την απόλυσή του από τη δουλειά του. Στα 1957-1960 έγραψε «ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» και αναλύει ότι με αυτό προσπάθησε να ανιχνεύσει το θέμα της ομορφιάς, του ανθρώπου, του έρωτα, της ειρήνης και της ελπίδας της. Η επιβολή της Δικτατορίας τον ανάγκασε να φύγει και να ζήσει στο εξωτερικό. Τότε έγραψε το ποίημά του « Ο ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΗΛΙΟ», από το οποίο και διαβάζει μερικούς στίχους.nn00:24:45:00nΣτο αρχικό πλάνο για μερικά δευτερόλεπτα εμφανίζεται το κείμενο του ποιήματος «Ο ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΗΛΙΟ» μεταφρασμένο στα Γαλλικά. Στη συνέχεια, εναλλαγές πλάνων συνδέουν πρωτοσέλιδα βιβλίων του ποιητή με λουλούδια και κλαδιά δέντρων. Εμφανίζεται και ο ποιητής που μεταφέρει την απογοήτευσή του από την Ελλάδα που βρήκε με την επιστροφή του, την απόφαση να αποσυρθεί και να ζήσει σε σπίτι που έφτιαξε κοντά στο πατρικό του, βιώνοντας τα συναισθήματα της ελευθερίας και της ανυποταγής που από παιδί τον γαλούχησαν.nn00:27:55:00nΣτιγμές που μοιράζεται ο ποιητής με τους φίλους του στη βεράντα του σπιτιού του. Ένας από αυτούς παίζει φλογέρα και οι άλλοι στέκονται τριγύρω του και τον ακούν.nn00:28:38:00nΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ βγαίνει από την αυλόπορτα του σπιτιού του, περνά δίπλα από τα χαλάσματα του πατρικού του σπιτιού και χάνεται στο μονοπάτι που περνά μέσα από τη φύση που εκεί έζησε. Ακούγεται να διαβάζει στίχους από αυτοβιογραφικό ποίημά του.nn00:29:50:00nΤίτλοι τέλους.

Θεματική Κατηγορία
ΤΕΧΝΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

Θεματικοί Όροι
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, βιογραφία, λογοτεχνία, ποίηση, Ταΰγετος

Αναφορές
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, ποιητής ”Η ΛΙΟΜΑΖΩΧΤΡΑ”, ποίημα ”ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ”, ποιήμα ”ΠΛΟΥΜΙΤΣΑ”, ποίημα ”ΔΥΟ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ”, πεζογράφημα ”ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ”, ποιητική συλλογή ”ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ”, ποίημα ”ΣΤΟΝ ΡΟΜΠΕΡΤ ΟΠΕΝΧΑΪΜΕΡ”, ποίημα ”ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΗΛΙΟ”, ποίημα

Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, ΝΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ, ΠΛΟΥΜΙΤΣΑ

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΛΗΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Παραγωγός: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΓΟΥΡΑΚΗΣ Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΓΑΡΔΕΛΗΣ Ηχοληψία: ΠΑΥΛΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ Μοντάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΙΑΡΑΚΗΣ Εργαστήρια: εικόνας: Γ. ΣΤΑΜΟΥ ήχου: ΕΡΑ Μιξάζ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΙΡΗΣ Ηλεκτρολόγος: ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΡΟΥΞΗΣ Βοηθός Οπερατέρ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΛΟΝΤΑΚΗΣ Βοηθός Μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Γραμματεία: Τ. ΦΟΥΝΤΟΡΑΔΑΚΗ Συντονιστής: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΥΛΙΑΤΗΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΗΡΩ ΣΓΟΥΡΑΚΗ

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
00:29:20:00

Φορμά, Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 65

Τελευταία Ενημέρωση
10/11/2009